Неліктен қазақстандықтар шетелдік діни оқу орындарын таңдайды?

Қазақ жастары арасында «шетелдік білім — отандық білімнен сапалы әрі беделді» деген көзқарас бар, әрі бұл пікір белгілі бір негізге ие. Шетелдік діни университеттердің көбі ғасырлар бойы жұмыс істеп келеді. Мәселен, Каирдегі әл-Азхар университеті 988 жылы құрылған, ал Стамбұл университетінің іргетасы 1453 жылы қаланған.

Шетелде оқу арқылы студент тек діни білім алып қана қоймай, сол елдің тілін, дәстүрі мен мәдениетін меңгереді. Әрі Түркия немесе Египет секілді елдерде оқу — отбасы мен достары үшін де мақтаныш. Бұған қоса, шетелдік жоғары оқу орындары шетелдік студенттерге арналған гранттық бағдарламаларды жиі ұсынады. Мұндай бағдарламалар оқу ақысын, жатақхананы, тамақтануды толықтай қамтамасыз етіп, тіпті шәкіртақы да төлейді. Бұл студенттің алаңсыз білім алуына тиімді, үлкен мүмкіндік.

Дегенмен, шетелде білім алудың тағы бір қыры бар. Бұл белгілі әрі беделді университеттермен қатар, күмәнді діни орталықтардың да кездесетіні. Мұндай оқу орындары өз қызметі жайлы ашық ақпарат бермейді. Бұл жалындаған жастардың деструктивті ағымға тез түсіп кетуіне бірден-бір кесірін тигізеді. Шетелде осындай ықпалға түскен жастар елге оралған соң, радикалды көзқарастарды таратып, қоғам ішінде бүлік, дау-жанжал және зорлық-зомбылық қаупін тудыруы мүмкін. Бұл — халқымыздың тарихи, рухани және мәдени құндылықтарын жояды.

Тағы бір қауіп — ислам әлемінің алуан түрлі ағымдары. Шетелде білім алған азаматтар өз елінде ханафиттік бағыттан өзгеше көзқарастарды насихаттауы ықтимал. Ал, бұл айырмашылықты қарапайым мұсылмандар ажырата алмай, экстремистік ұйымдардың арбауына түсіп кету қаупі де жоғары.

Өткен жылғы статистика бойынша Қазақстанда 14 діни оқу орны тіркелген. Оның ішіндегі 12 оқу орны исламдық бағытта:

1 – «Нұр‑Мүбарак» Египет ислам мәдениеті университеті

9 – медресе‑колледж

1 – ҚМДБ жанындағы Имамдардың біліктілігін арттыру ислам институты

1 – ҚМДБ қарасты Хусамуддин әс-Сығанақи атындағы ислам институты

2 оқу орны христиандық бағытта:

Алматы православиелік семинариясы

Қарағандыдағы «Мария – Шіркеудің Анасы» католиктік семинариясы.

Бұл оқу орындары Қазақстанның дәстүрі мен мәдениетіне қайшы келмей, еліміздің рухани тұтастығына қызмет етеді.

Дәстүрлі дін өкілдерінің ұстанымы

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы (ҚМДБ) діни білімді ел ішінде алуды құп көреді. Ол үшін жағдай жасалып, қосымша қаражат бөлініп жатыр. Сонымен қатар, ҚМДБ жастарға сенімді шетелдік оқу орындарының тізімін ұсынып, арнайы меморандумдар жасайды.

Ұсынылған оқу орындарының ішінде:

• әл-Азхар университеті (Египет),
• Стамбұл университеті, Мармара университеті, Анкара университеті, Селжүк университеті, Хасеки институты (Түркия),
• Өзбекстан халықаралық ислам академиясы,
• Ресей ислам институты, Мәскеу ислам университеті,
• Куала-Лумпур қаласындағы Халықаралық ислам университеті (Малайзия).

Еліміздегі діни оқу орындарының материалдық-техникалық базасы жыл сайын жақсарып келеді. Шетелдік тәжірибе де ескеріліп, білім сапасы артуда. Бүгінде елімізде бәсекеге қабілетті діни білім алуға мүмкіндік бар.

Гүлбиназ Абаева